Expert Roczniak

17 listopada 2010 przyjęte zostały poprawki do europejskiego rozporządzenia Euro 5/6, obowiązujące obecnie wspólnie z Rozporządzeniem o Wyłączeniach Blokowych w Motoryzacji (461/2010 z 1 czerwca 2010, „nowe GVO”).

Powyższe akty prawa Unii Europejskiej stanowią wprost obowiązujące na terenie Rzeczypospolitej Polskiej źródło prawa, przewyższające w hierarchii stosowania ustawy polskie.

Celem regulacji organów unijnych było zagwarantowanie dostępu zarówno do tańszych części i podzespołów motoryzacyjnych, jak i tańszych usług serwisowych, oferowanych przez niezależne warsztaty.

Wraz z wprowadzeniem w życie Dyrektywy GVO (oraz obecnie obowiązującej dyrektywy 461/2010, czyli tzn. „nowe GVO”) w Polsce ograniczone zostały monopolistyczne prawa koncernów samochodowych dotyczące serwisowania samochodów w okresie gwarancyjnym. Głównym celem wprowadzenia GVO była ochrona praw właścicieli samochodów do swobodnego wyboru miejsca serwisowania pojazdu. Zatem w myśl przepisów obowiązujących po wprowadzeniu „nowego GVO”, poprawnie wykonany pod względem technicznym przegląd w serwisie nieautoryzowanym nie może być powodem odmówienia posiadaczowi samochodu praw wynikających z udzielonej mu gwarancji. Przy czym za poprawny pod względem technicznym przegląd uznaje się taki, w którym stosuje się procedury serwisowe i który został wykonany przy użyciu części zamiennych o jakości porównywalnej z jakością części oryginalnych. Znaczy to, że tańszy zamiennik musi odpowiadać normom i parametrom technicznym (potwierdzonym certyfikatami jakości) wyznaczonym przez producenta samochodów.

Importer/koncern może narzucić swoim autoryzowanym serwisom obowiązek stosowania dostarczanych przez siebie komponentów jedynie w trzech wypadkach: wykonywania napraw gwarancyjnych, wykonywania bezpłatnych usług serwisowych oraz wykonywania usług serwisowych dokonywanych w ramach kampanii serwisowych. W innych wypadkach serwis może swobodnie stosować opisane wyżej części zamienne. Jeśli w okresie gwarancji ma miejsce naprawa gwarancyjna (którą finansuje producent pojazdów), naprawę tę wykonuje wyłącznie autoryzowana stacja napraw, która musi użyć części dostarczonych przez producenta aut. Jednak podczas napraw niegwarancyjnych w okresie gwarancji, lub przeglądów w okresie gwarancji, ASO może użyć części porównywalnej jakości (oleju, filtra, klocka hamulcowego, amortyzatora, wydechu, itd), obniżając przy tym cenę usługi. Zmuszanie dealerów, a co za tym idzie klientów by do tych napraw lub przeglądów używali jedynie części oryginalnych, jest naruszeniem zasad GVO. Z kolei utrata gwarancji wskutek naprawy niegwarancyjnej lub przeglądu okresowego wykonanego poza ASO może nastąpić tylko wtedy, gdy koncern udowodni, że uszkodzenie samochodu było przyczyną zastosowania części nieoryginalnej. Kluczowa jest tu konieczność udostępniania przez koncerny samochodowe informacji o powiązaniach między numerem VIN (Numer nadwozia) a częściami użytymi w konkretnym aucie. Taki zapis znalazł się w pakiecie poprawek do rozporządzeń Euro 5/6 (715/2007 i 692/2008) przyjętym 17 listopada 2010 roku przez przedstawicieli krajów członkowskich Unii Europejskiej, działających w ramach tzw. Komitetu Technicznego ds. Pojazdów Mechanicznych (TCMV).

Zdaniem Komisji Europejskiej odpłatne naprawy i przeglądy w okresie gwarancyjnym można wykonywać poza autoryzowanymi stacjami obsługi, bez ryzyka utraty gwarancji, pod warunkiem że usługa będzie wykonana niewadliwie – tj. zgodnie z zaleceniami producenta auta. Nie trzeba też używać do napraw czy wymiany wyłącznie oryginalnych części z logo producenta auta. Nawet jeśli naprawę wykonuje autoryzowana stacja obsługi (ASO), mogą być używane np. tańsze części z logo ich wytwórcy, a nie producenta auta, o ile spełniają odpowiednie wymagania jakościowe.

Idąc za wytycznymi Komisji Europejskiej można dokonać następującego podziału. Jeśli za naprawę płaci klient, nikt nie może mu narzucać gdzie i przy użyciu jakich części będzie ona wykonana. Dotyczy to także sytuacji, gdy samochód jest na gwarancji, ale dana usługa jest odpłatna, np. wymiana elementów nieobjętych gwarancją lub zużywających się jak klocków hamulcowych albo wykonywanie przeglądów okresowych. Natomiast gdy płaci producent – np. przy bezpłatnej, gwarancyjnej wymianie części – wtedy to on decyduje o wyborze rodzaju części zamiennej i wyznacza miejsce naprawy.

Komisja Europejska w tzw. Broszurze określającej zasady napraw aut wyraźnie określiła prawa klientów:

– Jeśli konsument wykonał naprawę lub przegląd w niezależnym warsztacie w czasie okresu gwarancji producenta, to gwarancja może być utracona, jeżeli prace te zostały wykonane wadliwie

– Gdyby gwarancja producenta pojazdów wymagała, aby autoryzowane lub niezależne warsztaty używały dostarczanych przez niego oryginalnych części zapasowych do zwyczajnej naprawy lub przeglądu wykonywanych podczas okresu gwarancyjnego (lecz nieobjętej gwarancją), to byłoby to ograniczenie podstawowe w art. 4 ust. 1 lit. k) (prawa do otrzymywania części oryginalnych lub porównywalnej jakości od przedsiębiorstw trzecich, czyli innych niż producent pojazdu

 

 

Konkludując, obowiązujące obecnie w Polsce uregulowania prawne ograniczają monopolistyczne prawa koncernów samochodowych dotyczące serwisowania samochodów w okresie gwarancyjnym. Pozwala to właścicielom samochodów do swobodnego wyboru miejsca serwisowania pojazdu. Oznacza to że przegląd samochodu w serwisie nieautoryzowanym nie może być powodem odmówienia posiadaczowi samochodu praw wynikających z udzielonej mu gwarancji. Oznacza to także że możliwość instalowania w samochodach części nieoryginalnych, tak zwanych zamienników, bez utraty gwarancji.